Đôi điều sau chuyến về làng nghề Hạ Thái

Viết bởi Lê Anh.

Chia sẻ ngày 22/5/2019.

(Tiêu đề do quản lý trang đặt.)

Hôm nay lần đầu tiên tôi về Hạ Thái, dù đã từ lâu tôi biết đến làng nghề truyền thống này. Cảm giác tươi mát khi trở về làng trên chiếc ô tô 16 chỗ phủ kín con đường. Đó là một vùng quê gợi nhớ những ký ức và tuổi thơ của tôi: Là màu vàng của hương lúa, màu xanh của ao bèo và màu trắng của những chú vịt, quạc quạc... Quê tôi giờ toàn là “nhà máy rác”. Và cũng vì thế mà biệt thự mọc lên nhiều hơn, dân giàu hơn và tệ nạn cũng nhiều hơn. Nhưng cũng có thể vì tôi hay đi sớm về đêm nên chẳng kịp nhìn thấy sự yên bình nơi đó.

Cả đoàn đi Hạ Thái bao gồm một nửa là người Việt và một nửa là Hoạ sỹ đến từ Hàn Quốc. Tôi có mặt ở đây ngày hôm nay với vai trò là thành viên của PAN. Tất cả vẫn xa lạ và chúng tôi gửi lời chào xã giao đến nhau. Còn đây là anh chú Hoạ sỹ đến từ Hàn Quốc ngồi gần tôi. Khi mà tôi đang tranh thủ gật gù theo điệu lắc của xe thì thấy chú kéo cái lắc tay tôi đeo. Chú nói một hồi tiếng Hàn và mở điện thoại chỉ trỏ những hình ảnh trong đó. Có lẽ tôi hiểu chú nói gì, nhưng để hiểu rõ và lịch sự hơn tôi kéo bạn phiên dịch quay lại phía chúng tôi khẩn khoản yêu cầu trợ giúp. Và mọi thứ bắt đầu cởi mở hơn từ đó. Tôi chợt nghĩ, nếu như trên xe lúc này có thêm một Micro không dây và một MC ca sỹ bất đắc dĩ, thì có lẽ sẽ xôm hơn. Mọi người sẽ tranh thủ giới thiệu làm quen trong bầu không khí vui vẻ cởi mở hơn.

Tôi thấy họ thường làm vậy khi đi tour. Lúc đầu thì không quen, cảm giác như bị ai đó phá vỡ sự tĩnh lặng, nhưng lại là cách để mỗi người có ấn tượng về nhau nhiều hơn sau mỗi cuộc hành trình.

Tôi cũng đã từng sang Hàn Quốc trải nghiệm văn hoá của họ, ở Việt Nam cũng có đôi lần triển lãm giao lưu nghệ thuật chung với họ. Tôi thích cách họ yêu văn hoá và tôn sùng văn hoá của họ.

Với tôi thỉnh thoảng được đi đâu đó như một cuộc dạo chơi trong công việc. Và hôm nay cũng là lần đầu tiên tôi được ghé thăm nơi sống và làm việc của anh Trần Công Dũng. Đây là nơi vẫn hay “ vui chơi ra sản phẩm” của những thực khách nước ngoài yêu thích nghệ thuật, yêu thích sơn mài và trải nghiệm sơn mài ở Việt Nam. Tôi ngửi thấy mùi sơn sống, tôi có cảm giác hơi lo lắng. Đối với hoạ sỹ Trần Công Dũng. Thật sự là tôi ấn tượng với anh bởi những bức tranh cổ động về xã hội, đơn giản mà đẹp. Thỉnh thoảng tôi vẫn chia sẻ cho những người bạn yêu thích nghệ thuật của tôi. Hôm nay, khi được hỏi về các sản phẩm anh làm, như những chú lợn trong xưởng, tại sao anh làm nó? Anh đã rất thẳng thắn thực tế: Làm để bán. Ồ! Chả vòng vo quanh co tý nào. Có lẽ, tôi không thoả mãn với câu trả lời này lắm. Vậy còn những bức tranh cổ động “chửi bới xã hội” thì sao nhỉ? Đó là cách anh phản ứng về xã hội thông qua các tác phẩm của mình? Hay là phong trào cập nhật tin tức thời sự để bán tác phẩm nhỉ? Thôi để khi nào có dịp riêng tư sẽ thỏ thẻ với anh sau.

Ở các xưởng gia công của những người dân, đối với tôi thì không có gì đặc biệt lắm. Nó sẽ chỉ đặc biệt hơn khi mình có thời gian và điều kiện để tìm hiểu kỹ về nó. Nhưng tôi chắc chắn là tôi nể phục những người thợ khéo tay và lành nghề khi tỷ mẩn làm các công việc khảm trai trên gỗ. Nó đòi hỏi sự chuẩn xác, tinh tế và mềm mại khi thực hiện các hoạ tiết hoa văn trên đó. Đấy là tôi cảm thấy vậy và tôi cũng rất tự hào về làng nghề thủ công mỹ nghệ của dân tộc mình. Còn các nghệ sỹ Hàn Quốc thì họ cảm thấy như thế nào nhỉ? Có lẽ nên chờ buổi sau, khi chúng ta có nhiều thời gian và điều kiện hơn để nghe những chia sẻ của họ.

Còn bây giờ tôi thực sự đang cảm thấy hơi khó chịu. Mắt của tôi có cảm giác nóng và ngứa từ mấy tiếng trước khi còn trong xưởng. Nó gợi nhớ cho tôi về thời sinh viên đã qua. Ngày đó, chúng tôi vẫn mò mẫm mài mất không biết bao nhiêu vàng, bạc theo nước cống. Mài nhiều, hỏng nhiều rồi tự nhiên hiểu nó, phiêu với nó rồi lại quên nó. Tôi bị nhạy cảm với sơn. Đó cũng là lý do tại sao dù thích sơn mài đến mấy thì tôi vẫn phải từ bỏ nó. Vì nghề có thể hi sinh bản thân. Nhưng với phụ nữ thì nhan sắc vẫn rất quan trọng. Chất liệu không phải là tất cả với nghệ sỹ.

Một ngày vui vẻ!