Art in the forest 2019

Viết bởi Nguyễn Minh Anh

Từ trước tới giờ, nó hay bị thu hút bởi những tác phẩm có nét bút lông quệt ngang quệt dọc và màu sắc rực rỡ thuộc trường phái ấn tượng/hậu ấn tượng của các danh hoạ người Pháp. Còn những tác phẩm sơn mài lại thường bị nó lướt qua nhanh vì…chưa cảm được. Nhưng từ sau khi xem một bộ phim tài liệu ngắn nói về tranh sơn mài và sự dần vắng bóng của những cây sơn, được nghe trải lòng của các bác hoạ sĩ sơn mài cả đời cống hiến, nó bắt đầu thay đổi cách nhìn nhận về loại hình nghệ thuật truyền thống của Việt Nam này. Nó ngắm tranh và suy ngẫm, biết ơn từ những người nông dân tại trang trại trồng cây sơn một nắng hai sương kiếm sống duy trì mùa vụ, đến các làng nghề với những người thợ tỉ mẩn, kì công để cuối cùng đến tay những người nghệ sĩ tài ba một lòng tâm huyết với nghề. Để có thể tạo ra được những bức tranh sơn mài ý thực sự là một quá trình phức tạp nhiều công đoạn, đòi hỏi sự kiên nhẫn, bền bỉ và đam mê cháy bỏng. Cứ nghĩ đến đó thôi, chưa cần đến việc nhìn ra sản phẩm cuối cùng, nó đã càng muốn trân trọng, nâng niu hơn từng bức tranh sơn mài rồi.

Như một cái duyên, nó lại có cơ hội được đi xem triển lãm về sơn mài và điêu khắc – Art in the forest với PAN. Đúng như tên gọi của nó, triển lãm đã vượt ra khỏi không gian bó buộc của các bảo tàng nghệ thuật để chọn cho mình một nơi ẩn náu mới xanh hơn và mộng mơ hơn tại khuôn viên của Flamingo Đại Lải Resort. Khung cảnh núi non yên bình được tô điểm bởi sắc xanh đỏ tím vàng của những thùng container trưng bày tác phẩm, cùng với âm thanh lúc du dương lúc tràn trề sức sống của những bản nhạc giao hưởng vang khắp khu rừng khiến không gian nghệ thuật nơi đây vừa thơ lại vừa có đôi chút tinh nghịch.

Vì thời gian có hạn nên nó chưa có điều kiện đi ‘ngâm’ hết tất cả tác phẩm, nên trong chuyến đi này điều làm nó ấn tượng nhất có lẽ là khoảng thời gian được ngồi lắng nghe những chia sẻ của các nghệ sĩ tham gia triển lãm. ‘Same same but different’. Những cá thể quy tụ tại đây đều có chung một niềm đam mê với nghệ thuật (cụ thể là sơn mài và điêu khắc), nhưng lại có sự đa dạng về cách thể hiện thế giới quan của mình. Nó ấn tượng về khao khát và ước mơ đóng góp cho sự phát triển và tầm ảnh hưởng của nghệ thuật đến những thế hệ trẻ tương lai của hoạ sĩ/đồng sáng lập dự án Vũ Hồng Nguyên; về câu đối đáp hết sức ngắn gọn nhưng lại khơi gợi sự suy ngẫm nghiêm túc từ khán giả của hoạ sĩ xuất thân xứ Huế mộng mơ Lê Thừa Tiến; về giọt nước mắt rưng rưng của hoạ sĩ Công Kim Hoa khi được nghe khán giả chia sẻ cảm nhận về tác phẩm của mình; về sự khéo léo, tỉ mỉ và chú trọng đến từng chi tiết trong tác phẩm điêu khắc của nghệ sĩ Sha Sha Higby; về tình yêu sâu nặng với sơn ta mà gắn bó với mảnh đất không phải quê hương mình suốt 25 năm của hoạ sĩ người Nhật Ando Saeko;…

Là một người hay bị ‘hớp hồn’ bởi sự biến hoá của màu sắc, nó đặc biệt ấn tượng với tác phẩm của hoạ sĩ Công Kim Hoa. Nó thích cách cô chơi đùa với sắc màu, tô điểm trên nền đen là mảng cam, xanh pha trộn hài hoà hay những đường vẽ màu xanh tím nhạt nhấn nhá uốn lượn như chiếc khoá son trong một bản nhạc. Nó tưởng tượng nếu bức tranh được đặt cạnh một chiếc piano hoặc một chiếc máy đĩa than cổ đang vang lên những giai điệu nhẹ nhàng, trầm lắng thì khung cảnh sẽ càng tình biết bao. Thực sự ngay lúc đó nó muốn thốt lên với cô rằng: ‘Cô ơi, cháu thích tranh cô lắm, dù cháu không hiểu gì về kỹ thuật sáng tác, nhưng chỉ cần nhìn tổng thể tác phẩm thôi là cháu đã biết cô thực sự đã có khoảng thời gian rất vui vẻ đùa nghịch với những chiếc cọ và những hộp màu như thế nào rồi’. Nhưng chẳng hiểu sao những điều đó lại cứ như bị vướng trong cổ họng làm nó không thể cất lên được vào thời điểm đó. Lúc xem xong nó cũng chỉ cúi đầu chào và nở một nụ cười với cô. Nó còn không thể mở lời xin chụp một tấm ảnh với cô làm kỉ niệm chỉ vì...ngại, để mà bây giờ ngồi tiếc hùi hụi và ước gì bản thân có thể mạnh dạn hơn để 'tóm' lấy các cô các chú mà chia sẻ cảm nhận của nó cũng như để lắng nghe họ say sưa nói về tác phẩm của mình.

Mong rằng từ giờ nó sẽ có thể đi với PAN nhiều hơn, để xem nhiều triển lãm hơn, và để làm quen với việc có được vinh hạnh lắng nghe trực tiếp những chia sẻ của các nghệ sĩ mà mở lòng ra bắt chuyện với họ nhiều hơn (nếu có thể^^). Dù chuyến đi hơi chớp nhoáng nhưng thực sự lại là một trải nghiệm vô cùng quý báu với nó. Chắc chắn cho đến lúc triển lãm kết thúc, nó sẽ quay lại và dành cả một ngày để từ từ xem và ngấm từng bức tranh, từng lý tưởng và phong cách của từng nghệ sĩ một.