Chuyến du ngoạn vào Khu rừng Nghệ thuật – Art in the Forest Summer 2019
- pan.hanoigrapevine
- Jul 9, 2019
- 6 min read
Updated: Jul 31, 2019
Viết bởi Út Quyên.
Ảnh: Cao Yến Nhi.
Bài đã được đăng tải trên Hanoi Grapevine ngày 07/07/2019.
Có mặt tại lễ khai mạc triển lãm thường niên Art in the Forest mùa hè 2019 – lần thứ 5 diễn ra ngày 26/9/2019 tại Flamingo Đại Lải, phóng viên Hanoi Grapevine hân hạnh mời bạn đọc tới thăm một khu rừng nghệ thuật đặc biệt nơi có khả năng đưa bạn vào một chuyến du hành xuyên không gian và thời gian.
Art in the Forest gồm một tổ hợp 9 căn phòng được thiết kế từ những thùng container cũ đặt tách biệt giữa rừng thông, trong đó mỗi một nghệ sĩ được dành trọn vẹn một căn phòng để trưng bày tác phẩm. Thay vì chọn giới thiệu những gương mặt trẻ còn ít được biết tới như thường lệ, Art in the Forest năm nay quyết định lựa chọn những cái tên đã không còn xa lạ với công chúng yêu nghệ thuật Việt Nam như: Lê Quý Tông, Nguyễn Thúy Hằng, Đoàn Xuân Tặng, Tạ Đình Khiêm, Lưu Vũ Long, Phạm Hoàng Minh, Vũ Kim Thư La Như Lân, và Đỗ Minh Tâm. Gõ cửa mỗi căn phòng của một nghệ sĩ bạn sẽ được đón chào vào một khoảng không-thời riêng biệt.
Nằm ở trung tâm của khu rừng nghệ thuật, căn phòng của Đỗ Minh Tâm khiến khán giả chìm đắm trong những tác phẩm đậm chất duy mỹ và giàu cảm xúc. Những tác phẩm có biên độ giao động về màu sắc và bút pháp rất khác nhau: có bức gồ ghề, quyết liệt về hình khối và đường nét như “Bóng và hình” cũng có bức dịu dàng, êm đềm như “Chuyện ở một làng cổ” hay “Ngày bình yên”, series “Từng ngày và từng ngày” gồm 5 bức tranh với sự biến chuyển tinh tế về màu sắc cho sự làm chủ của nghệ sĩ trong việc sử dụng sắc độ để thể hiện cảm xúc.
Căn phòng của Đoàn Xuân Tặng là một thế giới trên mây lãng mạn, đầy chất thơ. Nghệ sĩ đem tới triển lãm những sáng tác mới của anh trong hai năm trở lại đây. Với gam màu trong trẻo, tươi tắn, bút pháp mạnh mẽ, khoáng đạt, Đoàn Xuân Tặng đã đưa người xem đến với cuộc sống và tâm hồn của những người Mông sống trên núi cao quanh năm lẩn khuất trong mây. Chùm tác phẩm là kết quả của một quá trình gắn bó, quan sát thực địa thiên nhiên và con người thiểu số phía Bắc bằng tinh thần nghiêm cẩn của một nhà dân tộc học nhưng với tâm hồn bay bổng của một nghệ sĩ.
Căn phòng của Phạm Hoàng Minh đưa người xem trở về với phố và mưa. Toàn bộ series tranh Phố qua mùa (1-4) và Mưa của anh đều mát lạnh với các sắc độ của gam màu lam mà theo như chính anh mô tả: “Phố trong tôi là miền ký ức cũ, thỉnh thoảng lấn át những rộn ràng, tỏ tường của thường nhật. Ngày nối ngày, tôi ghi lại xúc cảm đó qua những chuyển động mờ nhòe từ hòa niệm của thời gian, mà tưởng chừng như ta có thể chạm và len lỏi vào không gian ấy.”
Tạ Đình Khiêm cũng quan sát phố, và núi, nhưng căn phòng của anh không đưa người xem lơ lửng trên những tầng mây, hay triền miên trong hoài niệm mà kéo ta về với những xúc cảm tinh tế, giản dị, sâu lắng của đời thường. Trong tranh của anh, những gam màu tươi tắn dù có xuất hiện cũng chỉ lấp ló đằng sau những lớp màu trầm buồn, giống như những niềm vui, sự bốc đồng của tuổi trẻ đã được thanh lọc qua lăng kính của thời gian và kinh nghiệm.
Không hề tiết chế cảm xúc của mình, căn phòng của Lưu Vũ Long lấp đầy bởi những bức tranh sơn dầu khổ lớn với những nét thô, to, đen, những màu nguyên lấy ra từ ống màu xuất hiện nhanh, nhiều, chồng chất, dày đặc. Lưu Vũ Long không vẽ trẻ con, mà là lấy thế giới quan của trẻ con để vẽ. Tranh của anh tạo nên một thế giới rực rỡ sắc màu vừa khôi hài, ngộ nghĩnh, vừa phóng khoáng, tự do; truyền đến cho người xem những cảm xúc hồn nhiên và hạnh phúc mà dường như chỉ có thể tìm thấy qua đôi mắt trẻ nhỏ. Vì thế bước vào căn phòng của anh, khán giả sẽ thấy như được quay ngược thời gian, trở về là một đứa trẻ.
Bước vào căn phòng La Như Lân, khán giả dễ có cái cảm giác hồi hộp như đang đọc nhật ký của một người người xa lạ. Những “Ngày hôm qua” của nghệ sĩ được cất giữ kỹ càng trong một chiếc tủ có nhiều ngăn. Mở từng ngăn tủ cũng như lật giở từng trang viết, trong ký ức của một-người-khác, đôi khi ta bắt gặp tấm gương phản chiếu chính mình. Nếu như các ký ức cất giữ được thể hiện theo lối biểu hiện, dù hình hài có bị méo mó nhưng đều rất rõ ràng thì “Ngày mai” lại phơi bày trước mắt người xem là những bức tranh trừu tượng mơ hồ. Ngày mai không có hình thù, chỉ là những dự cảm lúc thì tràn ngập hy vọng, khi thì cháy bỏng, lúc lại phấp phỏng, lo lắng, bất an. Khi thả mình vào những dòng suy tư của nghệ sĩ cũng là lúc người xem chiêm nghiệm lại quá khứ và kỳ vọng tới tương lai của chính bản thân mình.
Nếu như các họa sĩ có xu hướng đưa khán giả vào những miền đất trong tâm tưởng thì nghệ sĩ Vũ Kim Thư lại hiện thực hóa thế giới nội tâm đó bằng một sắp đặt điêu khắc giấy bồi vẽ mực nho. Toàn bộ căn phòng được sơn trắng, với những khối điêu khắc hình thù kỳ lạ mọc ra từ mọi phía, dưới sàn, trên tường, trên cả trần nhà. Những mảng giấy bồi vẽ mực nho màu lam đan xen những nét đen loằng ngoằng gợi lên hình dung về cả một thế giới tí hon, đang vận động, sinh sôi, nảy nở đầy sống động dưới lớp vỏ bọc trắng ngà có thể là mây hay cũng có thể là tuyết.
Lê Quý Tông đem đến sắp đặt đa phương tiện Vàng dòng III: endgame, tiếp nối series Vàng Ròng I năm 2016, Vàng Ròng II: Lòng trung thành (2017-18) - Để hiểu được tác phẩm này, khán giả cần đọc hiểu được rất nhiều dữ liệu như các lời tiếng Anh trích dẫn trong ca khúc 'Til It's Over của Anderson .Paak ("I'm too floored to get anywhere safely" và "Would you stay if your heart had the power?"), lời bài "Do You Hear The People Sing" - ca khúc chủ đạo trong vở nhạc kịch nổi tiếng Những người khốn khổ (Tên ca khúc này đã được sử dụng làm khẩu hiệu trong cuộc biểu tình năm 2014 tại Hong Kong), và liên kết với hai hình ảnh chính của tác phẩm có vẻ được nghệ sĩ lấy và xử lý từ những cảnh cũng trích dẫn trong vở nhạc kịch trên. Vàng Ròng là tác phẩm đánh dấu một giai đoạn mới trong sáng tác của Lê Quý Tông về phong cách và chủ đề nghệ thuật khi anh đi sâu vào khai thác tính ý niệm và nội dung đằng sau mỗi yếu tố tạo nên tác phẩm. Chủ đề xuyên suốt series tác phẩm này là tự do, và Vàng Ròng đối với nghệ sĩ chính là hình ảnh tượng trưng cho giá trị trân quý nhất mà con người luôn theo đuổi.
Căn phòng của Nguyễn Thúy Hằng khiến khán giả ám ảnh bởi cảm xúc quá mạnh mẽ và nặng nề qua bộ ba tác phẩm sắp đặt những “Chiến binh” treo ngược trên sàn, hình ảnh người phụ nữ thân thể kỳ dị đang hoài thai những thứ không ra người cũng không ra vật chỉ là những những sinh vật dị dạng trong “Muối” và chùm ba tác phẩm hội họa “Những ngày dài.” Với nữ nghệ sĩ sinh năm 1978 này, những ám ảnh về chiến tranh và thân phận nghiệt ngã của người phụ nữ Việt Nam dường như vẫn luôn đè nặng trong lòng.
Comments